Το πράσινο μονοπώλιο κρύβει και κινδύνους

Οι ενεργοβόροι λαμπτήρες απαγορεύθηκαν, οι νέοι όμως θα προκαλέσουν ζημιά στο περιβάλλον αν δεν ανακυκλώνονται
Περίπου 50 ευρώ θα εξοικονομεί το μέσο ελληνικό νοικοκυριό κάθε χρόνο αφού αντικαταστήσει τις λάμπες πυράκτωσης με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών. Από χθες απαγορεύθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση η παραγωγή και η εισαγωγή των λαμπτήρων πυρακτώσεως. Εκτός από το ενεργειακό και οικονομικό όφελος που θα προκύψει, η Ελλάδα θα εκπέμπει 1,63 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα λιγότερους ετησίωςόσο σχεδόν παράγουν μηνιαίως δύο μεγάλοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί της ΔΕΗ. Καταναλώνουν έως και 80% λιγότερη ενέργεια, απαλλάσσοντας το περιβάλλον από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν την κλιματική αλλαγή και η διάρκεια ζωής τους είναι τουλάχιστον 5.500 ώρες μεγαλύτερη από τις συμβατικές. Οι λαμπτήρες εξοικονόμησης είναι όμως κατά μέσον όρο 6 φορές ακριβότεροι από τις λάμπες πυράκτωσης και προς το παρόν στη χώρα μας δεν οδηγούνται στην ανακύκλωση, με αποτέλεσμα να απελευθερώνεται στο περιβάλλον ο επικίνδυνος υδράργυρος που περιέχουν.

Οι εκπομπές ρύπων

Από στοιχεία του WWF Ελλάς προκύπτει ότι ένα ελληνικό νοικοκυριό κατά μέσον όρο εκπέμπει περίπου 750 κιλά CΟ2 από την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για φωτισμό. Παρ΄ ότι στην Ελλάδα έχουμε μεγαλύτερη ηλιοφάνεια από τη Γερμανία, στα σπίτια μας ξοδεύουμε τη διπλάσια ενέργεια για φως (761 κιλοβατώρες έναντι 337). Μέρος της λύσης στο πρόβλημα της ενεργειακής σπατάλης είναι και οι λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης: καταναλώνουν 4-5 φορές λιγότερο ρεύμα και η ζωή τους ανέρχεται στις 6.500 ώρες κατά μέσον όρο, ενώ μία λάμπα πυράκτωσης «πεθαίνει» συνήθως στις 1.000 ώρες λειτουργίας. «Έχει υπολογιστεί ότι θα αποτραπεί η έκλυση 15.000.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο έως το 2020, ποσότητα που ισοδυναμεί με τις εκπομπές μιας μικρής χώρας, όπως η Εσθονία», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος Εκστρατειών Πολιτικής του WWF Ελλάς. «Εκτιμάται ότι η αντικατάσταση πέντε συμβατικών λαμπτήρων σε κάθε σπίτι, με άλλους ενεργειακής κλάσης Α, θα εξοικονομήσει 15 ευρώ ετησίως. Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό για το σύνολο των νοικοκυριών της χώρας. Συνυπολογίστε, επίσης, το γεγονός ότι οι λαμπτήρες εξοικονόμησης διαρκούν περισσότερο και η απόσβεση της αξίας κτήσης τους γίνεται το πολύ σε 2 χρόνια», συμπληρώνει ο κ. Πληθάρας. Όπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, το 2008 υπολογίζεται ότι διατέθηκαν στην ελληνική αγορά περίπου 2.000 τόνοι λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας. «Από αυτούς μόνο οι 37 ανακυκλώθηκαν- πρόκειται για πολύ χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης. Εκτιμάται ότι σε 3-4 χρόνια οι λάμπες εξοικονόμησης που θα καταλήγουν στα απορρίμματα θα φτάνουν τους 300 τόνους ετησίως. Έτσι, θα μειωθεί κατά πολύ ο όγκος των απορριμμάτων. Όμως κάθε λαμπτήρας χαμηλής κατανάλωσης περιέχει κατά μέσον όρο 3,5 μιλιγκράμ υδραργύρου, που σημαίνει ότι ετησίως από τα απορρίμματα θα προκύπτουν περίπου 7-8 κιλά», τονίζει ο κ. Κυρκίτσος και εξηγεί ότι ο υδράργυρος χρειάζεται είτε ταφή σε ειδικό χώρο τοξικών αποβλήτων - ακόμη δεν υπάρχει στην Ελλάδα- είτε θα πρέπει να αποστέλλεται στο εξωτερικό.
ΜΟΝΟ 37 από τους 2.000 τόνους πράσινων λαμπτήρων που διατέθηκαν στην ελληνική αγορά ανακυκλώθηκε

18 τόνοι υδραργύρου φωτίζουν την Ε.Ε.

Ο ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΣ στις λάμπες είναι ένα από τα θέματα που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως επισημαίνεται σε αναφορά, το 2005 οι ποσότητες υδραργύρου σε εγκατεστημένες λάμπες ανά τις χώρες- μέλη υπολογίζονταν σε 12,6 τόνους ενώ το 2020 αναμένεται να ξεπεράσουν τους 18 τόνους. «Η Πολιτεία οφείλει να δώσει τη δέουσα προσοχή ώστε να μην αμαυρωθεί το συγκεκριμένο μέτρο. Οφείλει πάνω από όλα να δημιουργήσει ένα άρτιο και πυκνό δίκτυο ανακύκλωσης, καθώς οι λαμπτήρες αυτοί θεωρούνται ηλεκτρονικά απόβλητα και δεν πρέπει να καταλήγουν στους κοινούς κάδος ανακύκλωσης. Η είσοδος των αποδοτικών λαμπτήρων στα σπίτια μας είναι μονόδρομος. Πλέον, σημασία πρέπει να δοθεί στη σωστή χρήση, αλλά και στη διαχείριση αυτών των λαμπτήρων μετά το τέλος του κύκλου ζωής», επισημαίνει ο κ. Πληθάρας από το WWF Ελλάς. Σημειώνεται ότι τον Φεβρουάριο του 2009 εγκρίθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ το συλλογικό σύστημα ανακύκλωσης Φωτιστικών Ειδών και Λαμπτήρων «Φωτοκύκλωση Α.Ε.», κατά το οποίο προβλέπεται η τοποθέτηση κάδων σε καταστήματα λιανικής και σε μεγάλους χρήστες καθώς και η συνεργασία με δήμους. Σύμφωνα με τους ειδικούς η επικρατούσα τάση στην τεχνολογία φωτισμού είναι η ανάπτυξη λαμπτήρων με ακόμη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μικρότερη κατανάλωση. «Υπάρχουν λάμπες που διαρκούν έως και 45.000 ώρες ενώ ερευνάται πώς θα φτάσουν τις 100.000 ώρες. Όσο μεγαλύτερο χρόνο ζωής έχουν τόσο περισσότερο μειώνεται ο όγκος των απορριμμάτων» λέει ο κ. Κυρκίτσος.

Τρίτη η Ελλάδα σε κατανάλωση ενέργειας για φωτισμό

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ της ενεργειακής σπατάλης στη χώρα μας είναι συντριπτικά. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση στην κατανάλωση ρεύματος για φωτισμό και ηλεκτροδότηση συσκευών- εξαιρούνται το μαγείρεμα και η θέρμανση νερού- ανά νοικοκυριό. Συγκεκριμένα, την πρώτη θέση κατέχει η Σουηδία όπου υπολογίζεται ότι καίνε ρεύμα ισοδύναμο με 300 κιλά πετρελαίου τον χρόνο, τη δεύτερη η Δανία με 260 κιλά και μετά η χώρα μας με 240 κιλά. Σημειώνεται δε ότι ο μέσος όρος στην Ε.Ε. των 15 ανέρχεται στην κατανάλωση ρεύματος ισοδύναμου με 200 κιλά πετρελαίου. Όμως αυτή δεν είναι η μόνη διάκριση της Ελλάδας στον συγκεκριμένο τομέα: κατά τη δεκαπενταετία 1990-2005 η αύξηση κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος στα ελληνικά νοικοκυριά ανέρχεται σε 70% κατ΄ άτομο, φέρνοντάς μας στην τρίτη θέση των υπερκαταναλωτών. Πρώτη έρχεται η Πορτογαλία με 110% και δεύτερη η Ισπανία με 90%, όμως ο μέσος όρος αύξησης στην Ε.Ε. των 15 είναι περίπου 30%. Σύμφωνα με μετρήσεις, περίπου 2.188 γιγαβατώρες καταναλώνονται ετησίως από λάμπες, την ώρα που η ψύξη και συντήρηση τροφίμων- ο πλέον ενεργοβόρος τομέας των νοικοκυριών- φτάνει τις 3.287 γιγαβατώρες. Τα δημόσια κτίρια Οι λαμπτήρες πυρακτώσεως σε συνδυασμό την υπερβολική χρήση κλιματιστικών και την έλλειψη ηλιακού θερμοσίφωνα σε δημόσια κτίρια, όπως είναι τα νοσοκομεία που χρειάζονται μεγάλες ποσότητες ζεστού νερού, κοστίζουν 450 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Όπως αναφέρεται τα κτίρια του ευρύτερου δημόσιου τομέα καταναλώνουν πάνω από το 1,6% της συνολικής ενέργειας και ευθύνονται για το 2% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Με απλές παρεμβάσεις, λένε οι ερευνητές, μπορεί να εξοικονομηθεί το 22% της καταναλισκόμενης ενέργειας, το οποίο αντιστοιχεί σε 110 εκατομμύρια. Περίπου 1,4 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο θα μπορούσαν να μειωθούν οι εκπομπές της Ελλάδας αν τα 200.000 κτίρια του Δημοσίου και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αποφάσιζαν να χρησιμοποιούν λάμπες εξοικονόμησης, σύμφωνα με εκτιμήσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ