Τα έξι βήματα των μεταπτυχιακών: 75.000 ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ “ΤΕΤΑΡΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ”

 Τον αριθμό – ρεκόρ των 74.301 έφτασαν, την Ακαδημαϊκή χρονιά 2008/09 οι νέοι-ες που βρίσκονταν εγγεγραμμένοι σε κάποιο από τα 400 και πλέον προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών που λειτουργούν στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Σε αυτούς προστίθενται και οι περίπου 20.000 Έλληνες που σπουδάζουν σε χώρες του εξωτερικού, ιδίως στην Αγγλία.

Παράλληλα, τη νέα Ακαδημαϊκή χρονιά 2009/10 ο αριθμός των πτυχιούχων που αναμένεται να καταθέσουν αίτηση για την διεκδίκηση των νέων θέσεων στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών θα ξεπεράσει τις 70 χιλιάδεςκαθώς είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο για τις 25 ή 30 θέσεις ενός Μεταπτυχιακού προγράμματος να κατατίθενται έως και δεκαπλάσιες αιτήσεις. Σε ορισμένα από αυτά που αφορούν μεταπτυχιακές σπουδές στην Οικονομία, στην Διοίκηση Επιχειρήσεων, στις τεχνολογικές επιστήμες και στις νέες τεχνολογίες οι αιτήσεις είναι εικοσαπλάσιες από τις προσφερόμενες θέσεις.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝΦΟΙΤΗΤΩΝ
	2000/01	2003/04	2008/09
ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ (ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ)	296.530	348.387	341.438
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ (ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ)	25.744	56.774	74.301

 Για να πάρει κανείς μια «γεύση» μόνο της εξέλιξης του μεταπτυχιακού πληθυσμού των Ελληνικών Πανεπιστημίων αρκεί να πούμε ότι την Ακαδημαϊκή χρονιά 1996/7 στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας μας περίπου 12.000 νέοι παρακολουθούσαν μεταπτυχιακά μαθήματα που κατέληγαν είτε σε μεταπτυχιακά διπλώματα είτε σε διδακτορικά. Το 2000/01 οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έγιναν 25.744 και το 2008/09 έφτασαν τις 74.301 !

Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Η υποβάθμιση των Πανεπιστημίων και η απαξίωση της πλειονότητας των πτυχίων από την αγορά εργασίας στρέφει όλο και περισσότερους πτυχιούχους στη «λύση» των μεταπτυχιακών σπουδών. Στα πλαίσια αυτά η απογείωση των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων πριμοδοτείται από την προσπάθεια των πτυχιούχων να αυξήσουν το αντίκρισμα των τίτλων τους στην αγορά εργασίας κοντολογίς, για καλύτερο «πλασάρισμα» στην αγορά εργασίας, καθώς το «εφόδιο» του μεταπτυχιακού τίτλου έρχεται να «ξαναμοιράσει την τράπουλα» στο χώρο της επαγγελματικής απόδοσης των τίτλων.

Έτσι καθιερώνονται δύο Πανεπιστήμια. Ένα Προπτυχιακό και ένα Πανεπιστήμιο... μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Μάλιστα η προσπάθεια γενίκευσης των μεταπτυχιακών, ώστε να δημιουργηθεί δεύτερος κύκλος σπουδών, δεν άφησε ανέγγιχτες ούτε τις σχολές πενταετούς φοίτησης (Γεωπονικές, Πολυτεχνεία) που περιλαμβάνουν ειδίκευση μέσα στο πτυχίο τους. Οι σχολές αυτές, εδώ και χρόνια έχουν ως αίτημα την αναγνώριση των πτυχίων τους ως αντίστοιχων του master, ταυτόχρονα όμως, δημιούργησαν και ξεχωριστά master, εκτός του πτυχίου, ακυρώνοντας έτσι το χρόνιο αίτημά τους.

Από την αρχή ως το τέλος σε 6 βήματα

Oι τάσεις αυτές κάνουν επιτακτική την ανάγκη πληροφόρησης για τις δυνατότητες μεταπτυχιακές σπουδών, ώστε οι ενδιαφερόμενοι πτυχιούχοι να μπορούν να επιλέξουν τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών που ανταποκρίνονται στο επίπεδο γνώσεων, τα ενδιαφέροντα και τις επαγγελματικές προσδοκίες τους.

Παρουσιάζουμε, λοιπόν, σήμερα, τα βασικά βήματα που πρέπει να κάνεις ο υποψήφιος για μεταπτυχιακές σπουδές

ΒΗΜΑ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ «ΓΙΑΤΙ» ΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ

Είναι κατάλληλη η επιλογή μεταπτυχιακών σπουδών; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να αναζητηθεί στους επαγγελματικούς και προσωπικούς στόχους που ο καθένας έχει διαμορφώσει τελειώνοντας τις προπτυχιακές του σπουδές. Θα πρέπει λοιπόν, ο υποψήφιος, να αναρωτηθεί εάν η σταδιοδρομία που επιδιώκει συνδέεται με τις μεταπτυχιακές σπουδές ή εάν οι μεταπτυχιακές σπουδές αποτελούν καθυστέρηση της απόφασής του για μετάβαση στην αγορά εργασίας.

ΒΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΤΟ «ΤΙ», ΤΟ «ΠΟΥ» ΚΑΙ ΤΟ «ΠΩΣ» ΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ 

Θα πρέπει, κατ’ αρχήν ν’ αφιερώσετε πολύ χρόνο προκειμένου να προχωρήσετε στην κατάλληλη για σας επιλογή. Από την πρώτη στιγμή που θα ξεκινήσετε την αναζήτηση μεταπτυχιακών θα διαπιστώσετε ότι είναι πάρα πολλά τα ιδρύματα που προσφέρουν μεταπτυχιακές σπουδές και τεράστια η ποικιλία θεμάτων σ’ όλες τις επιστήμες. Με αποτέλεσμα η επιλογή να γίνεται μια δύσκολη υπόθεση. Ας δούμε σε ποια ερωτήματα πρέπει να απαντήσουμε:
Τύπος και τόπος των σπουδών: Μεταπτυχιακά στην Κύπρο, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό; Με ποιό στόχο πτυχίου; (Master, PhD κλπ); Πλήρους ή μερικής παρακολούθησης; Με διδασκαλία ή με έρευνα;
Οικονομικά: Ένα από τα πιο βασικά ζητήματα είναι το κόστος των σπουδών τόσο για δίδακτρα όσο και για διαβίωση. Το ίδρυμα παρέχει βοήθεια στο οικονομικό; υπάρχει δυνατότητα παραμονής σε φοιτητική εστία; υπάρχει δυνατότητα μερικής απασχόλησης μέσα στο Ίδρυμα (όπως διδασκαλία σε προπτυχιακούς φοιτητές) ή έξω από αυτό;
Επίβλεψη: Είναι πρωταρχικής σημασίας να υπάρξει καλή συνεργασία με τον επιβλέποντα καθηγητή. Θα πρέπει να υπάρχει συχνή επαφή αφού είναι δεδομένο ότι συχνά θα έχετε ανάγκη βοηθείας στα καινούρια πεδία γνώσης.
Διευκολύνσεις: Είναι ενδιαφέρον να γνωρίζετε ποιές διευκολύνσεις, από πλευράς υλικοτεχνικής υποδομής, προσφέρει το Ίδρυμα (Εργαστηριακές εγκαταστάσεις, πρόσβαση σε Η/Υ, σύγχρονη και πλήρως ενημερωμένη τουλάχιστον στο αντικείμενό σας βιβλιοθήκη κλπ)
Γεωγραφική θέση: Πόσο μακριά από τον τόπο μονίμου κατοικίας σας βρίσκεται το ίδρυμα;
Γλώσσα: (προκειμένου για σπουδές στο εξωτερικό) Φυσικά ένα από τα πρώτα ζητήματα που θα πρέπει να έχετε επιλύσει είναι αυτό που αφορά τη γλώσσα στην οποία γίνονται οι μεταπτυχιακές σπουδές. Όπως είναι προφανές, από τη φύση τους οι μεταπτυχιακές σπουδές απαιτούν πολύ καλή γνώση της γλώσσας στην οποία γίνονται. Όσο περισσότερο προετοιμασμένοι είσαστε στη συγκεκριμένη γλώσσα τόσο περισσότερο χρόνο, απογοητεύσεις, κόπο και χρήμα θα γλιτώσετε.

ΒΗΜΑ ΤΡΙΤΟ: Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ

Ας δούμε όμως ακόμα πιο συγκεκριμένα τους παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η καταλληλότερη για τον κάθε υποψήφιο επιλογή. Αυτοί οι παράγοντες αφορούν τα εξής θέματα:

1.Περιεχόμενο προγράμματος - Ερευνητικές κατευθύνσεις - Διδακτικό προσωπικό - Εξοπλισμός.

2.Σύνδεση του προγράμματος με την αγορά εργασίας.

3.Κόστος σπουδών και διαβίωσης.

4.Προϋποθέσεις - Κριτήρια εισαγωγής.

5.Τοποθεσία και υπηρεσίες πανεπιστημίου.

ΒΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ

 Αφού σιγουρευτείτε πως έχετε κάνει την καταλληλότερη για σας επιλογή κατεύθυνσης μεταπτυχιακών σπουδών, θα πρέπει να αρχίσετε τις διαδικασίες αίτησης. Ας δούμε τα δικαιολογητικά που απαιτούνται από τα ελληνικά Πανεπιστήμια:

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εισαγωγή σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα διαφοροποιούνται ανάλογα με τις προϋποθέσεις που θέτει το τμήμα διεξαγωγής του προγράμματος αλλά και ανάλογα με τον κλάδο σπουδών. Σε γενικές γραμμές, απαιτούνται συνήθως, τα παρακάτω δικαιολογητικά:

6.Αίτηση στο τμήμα.

7.Βιογραφικό σημείωμα (αυτοπεριγραφική έκθεση).

8.Πτυχίο με αναλυτική βαθμολογία και ισοτιμία από τον ΔΟΑΤΑΠ όταν αυτό έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό.

9.Συστατικές επιστολές.

10.Αποδεικτικά επαγγελματικής εμπειρίας.

11.Τα τεστ TOEFL/GMAT/GRE, σε περιπτώσεις που στο πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνονται μαθήματα ή σεμινάρια στην αγγλική γλώσσα. 

ΒΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟ: ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η εισαγωγή σας για μεταπτυχιακές σπουδές αποτελεί μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική διαδικασία. Τα στοιχεία που περιλαμβάνετε στην αίτησή σας, ως υποψήφιοι φοιτητές, παρουσιάζουν στους ενδιαφερόμενους το σύνολο της προσωπικότητας και των ικανοτήτων σας. Εκτός από τα αντίγραφα των πτυχίων σας και τις βαθμολογίες σας σε ειδικές εξετάσεις, οι υπεύθυνοι των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σας ζητούν να καταθέσετε και μια γραπτή "έκθεση" (application essay), ή αλλιώς, μια "προσωπική δήλωση" (personal statement).

Η συγγραφή της έκθεσης αυτής επιτρέπει στους αρμόδιους να μάθουν περισσότερα πράγματα για τα ενδιαφέροντά σας, τα σχέδια και το χαρακτήρα σας, πέρα από τις απρόσωπες στατιστικές της βαθμολογίας σας σε ειδικά τεστ ή σε μαθήματα.

Η "έκθεση" της αίτησης αποτελεί ουσιαστικά μια αναλυτική περιγραφή των ιδεών σας και των στόχων σας. Συνήθως εμπερικλείει κάποια στοιχεία της προσωπικής σας ιστορίας, αλλά, αν το πανεπιστήμιο δεν απαιτεί συγκεκριμένες βιογραφικές πληροφορίες δεν είναι ανάγκη να αναφερθείτε σε αυτές. Ακόμη κι αν γράψετε ένα βιογραφικό κείμενο δεν είναι ανάγκη να το παρουσιάσετε με χρονολογική σειρά. Γενικά, το περιεχόμενο της αίτησης ποικίλλει και θα λέγαμε ότι υπάρχουν αναρίθμητες δυνατότητες εκ μέρους των συγγραφέων. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας προκαθορισμένος τρόπος συγγραφής ούτε συγκεκριμένοι κανόνες ως προς το περιεχόμενο. 

ΒΗΜΑ ΕΚΤΟ: ΟΙ ΣΥΣΤΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Έχετε καλούς βαθμούς, έχετε πάρει μια υποτροφία, έχετε κάνει πρακτική άσκηση, έχετε ολοκληρώσει μια σημαντική εργασία και έχετε συμμετάσχει σε κάποιο συνέδριο ή ερευνητικό πρόγραμμα. Αυτό που σας χρειάζεται είναι μερικές εξαιρετικές συστατικές επιστολές. Ακόμη κι όταν το μόνο που σας διακρίνει είναι τα ισχυρά κίνητρα και οι φιλοδοξίες σας, μπορείτε να ζητήσετε συστατικές επιστολές από ανθρώπους που σας γνωρίζουν και έχουν τη διάθεση να μιλήσουν για εσάς.

Απευθυνθείτε σε ανθρώπους που σας γνωρίζουν καλά και με τους οποίους έχετε συνεργαστεί, είτε σε ακαδημαϊκό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Για παράδειγμα, μπορείτε να ζητήσετε συστατική επιστολή από έναν καθηγητή σας στο πανεπιστήμιο, από έναν πρόσφατο προϊστάμενό σας ή από κάποιον με τον οποίο έχετε συνεργαστεί για κάποιο σκοπό. 
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ