Λουκέτο σε 1.000 σχολεία

Κλείνουν από τον Σεπτέμβριο του 2011 όλα τα μονοθέσια, διθέσια, μέχρι και πενταθέσια σχολεία της χώρας. Ο σχολικός «Καλλικράτης», που βρίσκεται ήδη στα σκαριά, μετά και τη δημοσιοποίηση της εγκυκλίου για τις «Καταργήσεις και συγχωνεύσεις των σχολικών μονάδων», «σβήνει από τον χάρτη» περισσότερα από 1.000 ολιγοθέσια (1θ, 2θ, 3θ, 4θ) σχολεία.

Καταργούνται δεκάδες μικρά σχολεία και οι λυκειακές τάξεις, ενώ ενοποιούνται όλα τα σχολικά συγκροτήματα που λειτουργούν σε ενιαίο χώρο, ως ξεχωριστές μονάδες της ίδιας εκπαιδευτικής βαθμίδας.

Νέα δεδομένα

Περίπου 2.000 είναι τα ολιγοθέσια σχολεία σε όλη τη χώρα, τα περισσότερα εκ των οποίων όμως βρίσκονται διάσπαρτα στο Αιγαίο και στα μικρονήσια. Ακριβώς πριν από 10 χρόνια ήταν 2.963, ενώ στη δεκαετία του '60 έφθαναν τα 8.956.

Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει σήμερα τον νέο σχολικό χάρτη της επικράτειας, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία των περιφερειακών διευθυντών που καλούνται να προτείνουν τα προς... κατάργηση σχολεία.

Η συγχώνευση των σχολείων θα γίνει με αμιγώς παιδαγωγικά κριτήρια, σύμφωνα με την ηγεσία του υπ. Παιδείας.

Η κατασκευή νέων δρόμων, όπως για παράδειγμα η Εγνατία ή η Ολυμπία Οδός που κατασκευάζεται, δημιουργούν νέα δεδομένα κι εκεί που κάποιες ορεινές περιοχές ήταν στο παρελθόν απομονωμένες, τώρα έρχονται πιο κοντά σε μεγάλες πόλεις και κεφαλοχώρια. Οπου λοιπόν η πρόσβαση για τους μαθητές σε σχολεία μεγάλων χωριών καθίσταται καλύτερη, εκεί θα υπάρξει και κατάργηση του μικρού και απομονωμένου σχολείου.

Το μνημόνιο πέφτει βαρύ ακόμη και στις «πλάτες των σχολείων» και τα λουκέτα είναι πλέον κάτι περισσότερο από επιβεβλημένα, καθώς άμεσα θα πρέπει να μειωθεί το συνολικό μισθοδοτικό κόστος και να ελαχιστοποιηθούν τα λειτουργικά έξοδα αυτών των μονάδων.

Αντίθετοι στις συγχωνεύσεις - καταργήσεις των σχολείων είναι η ΔΟΕ και η ΟΛΜΕ. Μάλιστα οι καθηγητές σε ανακοίνωσή τους αναφέρουν:

«Σύσσωμος ο κλάδος των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με καταργήσεις - συγχωνεύσεις σχολείων.

Η συγχώνευση σχολείων θα έχει ως αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των μαθητών, οι οποίοι καθημερινά θα αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις μέχρι να φτάσουν στο σχολείο τους. Η καθημερινή αυτή ταλαιπωρία των μαθητών σαφέστατα θα επηρεάσει και τη σχολική τους επίδοση».

Μείωση μαθητών
Η αλήθεια είναι ότι από τη δεκαετία του ’60, λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης, παρατηρείται σταδιακά μία μείωση των μαθητών των σχολείων στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές, ενώ αυξάνονται οι μαθητές των πόλεων. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '80 επιδιώκεται μια συστηματική προώθηση των συνενώσεων σχολικών μονάδων, η οποία και θεσμοθετείται με το Ν. 1566.

Με το σχέδιο Καποδίστριας (1997) για τη συνένωση των μικρών κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, επιχειρείται μια νέα προσπάθεια για συνένωση σχολείων -όπου είναι δυνατόν-, ώστε να δημιουργηθούν εντός των νέων δήμων βιώσιμα, αναβαθμισμένα σχολεία που θα παρέχουν παιδεία ποιότητας.

Σήμερα εν έτει 2011, το μνημόνιο επιβάλλει περιορισμό του κόστους λειτουργίας, του συνόλου της εκπαίδευσης. Τα ολιγοθέσια και περισσότερο τα μονοθέσια κοστίζουν περισσότερο στο κράτος, αφού τα συνολικά έξοδα λειτουργίας τους (συντήρηση κτιρίων, αναλώσιμα υλικά, μισθοί δασκάλων) κατανέμονται σε λιγότερους μαθητές.

Τα ολιγοθέσια, σύμφωνα με τους ερευνητές της εκπαίδευσης, μπορούν να χαρακτηρισθούν ως αντιοικονομικοί και αναποτελεσματικοί εκπαιδευτικοί οργανισμοί, αφού το υψηλό κόστος λειτουργίας τους παρέχει χαμηλό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα. Με αυτή την έννοια, τα «ατροφικά» κυρίως σχολεία με 5-12 μαθητές είναι πανάκριβοι δημόσιοι οργανισμοί. Για τον λόγο αυτόν πολλοί υποστηρίζουν σήμερα τη συγχώνευση των μικρών σχολείων και τη δημιουργία των σχολικών κέντρων, η λειτουργία των οποίων οπωσδήποτε θα περιορίσει το οικονομικό κόστος της παιδείας.

Ο σχεδιασμός

Τα κριτήρια συνενώσεων και οι εξαιρέσεις

Ο σχεδιασμός του υπ. Παιδείας ακολουθεί αυστηρά τα κριτήρια που θέτει η εγκύκλιος:

• Η εξέλιξη του μαθητικού δυναμικού την τελευταία πενταετία, ο ρυθμός μείωσης και ο προσδοκώμενος αριθμός φοιτώντων έως το 2013.
• Οι εγγραφές των μαθητών στην α' τάξη κάθε τύπου σχολείου λαμβάνοντας επίσης υπόψη και τη φοίτηση αδελφών σε αντίστοιχα σχολεία.
• Η χιλιομετρική απόσταση έως το προτεινόμενο σχολείο υποδοχής, καθώς και η δυνατότητα μετακίνησης των μαθητών σε λογικές χιλιομετρικές αποστάσεις με καθαρά παιδαγωγικά κριτήρια. Προτείνεται οι μετακινήσεις των μαθητών που θα απαιτηθούν να μην ξεπερνούν, περίπου, τη μισή ώρα διαδρομής για τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
• Οι κτιριακές υποδομές-εγκαταστάσεις στο σχολείο της μετακίνησης.
• Από τη διαδικασία των συνενώσεων εξαιρούνται τα σχολεία Α/θμιας και Δ/θμιας των απομονωμένων και απομακρυσμένων ορεινών και νησιώτικων περιοχών της χώρας, στις οποίες οι αποστάσεις, οι καιρικές και οι συγκοινωνιακές συνθήκες δεν διασφαλίζουν τις παιδαγωγικές προϋποθέσεις για την ασφαλή μεταφορά των μαθητών.

Ε. Χριστοφιλοπούλου: Παιδαγωγικοί λόγοι επιβάλλουν τις αλλαγές

 

«Τη διαδικασία των συνενώσεων επιβάλλουν, κυρίως, λόγοι παιδαγωγικοί», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» η υφυπουργός Παιδείας, κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου, συμπληρώνοντας:

«Βασικός στόχος είναι να υπάρχει ένας δάσκαλος ανά τάξη και εκπαιδευτικοί ειδικότητας για κάθε μάθημα στα δημοτικά σχολεία. Η διδασκαλία όλων των μαθημάτων ειδικοτήτων θα γίνεται, όπως προβλέπεται από το ωρολόγιο πρόγραμμα, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Ετσι όλα τα παιδιά θα έχουν ίσες ευκαιρίες.

Οταν υπάρχει ικανός αριθμός μαθητών ανά τάξη, τα παιδιά έχουν περισσότερες προσλαμβάνουσες παραστάσεις, αναπτύσσουν πνεύμα ομαδικότητας και ευγενούς άμιλλας, κοινωνικοποιούνται. Τα νέα σχολεία στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα μπορούν ευκολότερα να οργανωθούν και να λειτουργήσουν ως σχολεία που εφαρμόζουν το ενιαίο αναμορφωμένο πρόγραμμα. Επίσης η ύπαρξη των 6/θεσίων και πάνω δημοτικών σχολείων επιτρέπει την ένταξη νέων μαθημάτων στο ωρολόγιο πρόγραμμα (ξένη γλώσσα - πρώτη και δεύτερη, θεατρική αγωγή, εικαστικά, πληροφορική και φυσική αγωγή)

Προφανώς, στα μικρά νησιά και στις δυσπρόσιτες περιοχές όπου υπάρχουν λίγα παιδιά, θα παραμείνουν τα ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία. Οταν, όμως, για παράδειγμα, τα χωριά είναι σε κοντινή απόσταση, λιγότερο από δέκα (10) λεπτά, είναι κρίμα να υπάρχουν παιδιά σε ολιγοθέσια, που παρακολουθούν πρώτα τη Δ’ και μετά τη Γ’ δημοτικού ή παιδιά που κάνουν δώδεκα (12) ώρες μάθημα και όχι εικοσιτέσσερις (24).

ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ, Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ