Ανοίγουμε τον Εθνικό διάλογο για την Παιδεία με θέσεις!
5ο θέμα διαλόγου: Μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών
Το ζήτημα της μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών βρίσκεται στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού προβληματισμού, των αγώνων και των διεκδικήσεων του εκπαιδευτικού κινήματος από την ίδρυση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας το 1922.
Με τον Ν.2327/95 με τον οποίον τα Διδασκαλεία εντάχθηκαν στα Πανεπιστήμια διαμορφώθηκε μια νέα φιλοσοφία για την μετεκπαίδευση που έδωσε ουσιαστική έμφαση στη βελτίωση του έργου του εκπαιδευτικού και στην αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου.
Η παραπάνω θεσμική αλλαγή στην φυσιογνωμία του θεσμού της μετεκπαίδευσης έγινε δεκτή από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας με ιδιαίτερη ικανοποίηση για τους ακόλουθους λόγους:
• Αποτελούσε θετική υπέρβαση με την έννοια της απαγκίστρωσης του θεσμού από τον κρατικό έλεγχο
• Έδωσε τη δυνατότητα σε ορισμένες κατηγορίες εκπαιδευτικών (δασκάλους και νηπιαγωγούς) να φοιτήσουν στα Διδασκαλεία και κυρίως στους εκπαιδευτικούς που κατοικούσαν εκτός της περιοχής της Αττικής.
• Παρείχε σαφή ισοτιμία των διπλωμάτων μετεκπαίδευσης με τους πτυχιούχους Παιδαγωγικών Τμημάτων εξασφαλίζοντας συνάμα το δικαίωμα για
• Ενισχύθηκε με νομοθετική διάταξη ο δημοκρατικός χαρακτήρας της διοίκησης των Διδασκαλείων μέσω της κατοχύρωσης της ισότιμης συμμετοχής των μετεκπαιδευόμενων στο διοικητικό συμβούλιο και στην γενική συνέλευση ειδικής σύνθεσης η οποία είχε σκοπό τη συλλογική αντιμετώπιση όλων των θεμάτων.
Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας στις αρχές του 2011 να προχωρήσει στην κατάργηση του θεσμού της μετεκπαίδευσης έχει καταγραφεί ως μαύρη σελίδα στην ιστορία του θεσμού και οι ευθύνες για όσους συνετέλεσαν σ’ αυτήν την απόφαση ακόμα και μέχρι σήμερα, όχι μόνον δεν έχουν αναληφθεί αλλά προκλητικά και απαράδεκτα επιχειρείται να νομιμοποιηθεί ως πράξη επιβεβλημένη εξ’ αιτίας της δήθεν κρίσης του θεσμού και της κατασυκοφάντησής του από διοικητικούς αξιωματούχους της συγκεκριμένης περιόδου.
Με βάση όλων των παραπάνω και με δεδομένη την αναγκαιότητα επαναλειτουργίας του θεσμού, διατυπώνουμε ως παράταξη μια σειρά από προτάσεις, θέσεις και προβληματισμούς, για το ζήτημα της μετεκπαίδευσης λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της κοινωνικοπολιτικής και εκπαιδευτικής συγκυρίας που διανύουμε.
Σκοπός της μετεκπαίδευσης
Η μετεκπαίδευση οφείλει να συμβάλλει στην καλλιέργεια της αναστοχαστικής στάσης του εκπαιδευτικού απέναντι στον πολυδιάστατο χαρακτήρα της διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας, στη διερεύνηση της ικανότητάς του να αξιοποιεί τις νέες επιστημονικές γνώσεις στην κατάκτηση δεξιοτήτων για την επιλογή αποτελεσματικών λύσεων απαντήσεων στις προκλήσεις που η σύνθετη σχολικής πραγματικότητα προβάλλει.
Προτάσεις
• Επανίδρυση των Διδασκαλείων σε κάθε Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής και Δημοτικής Εκπαίδευσης
• Διαμόρφωση διατμηματικής δομής των Διδασκαλείων και ανάπτυξη επιστημονικής συνεργασίας με τις σχολές των ΤΕΕΦΑ, Ξενόγλωσσων τμημάτων, τμημάτων Πληροφορικής, Θεατρικής Αγωγής, Σχολής Καλών Τεχνών κλπ. ώστε να υπάρχει δυνατότητα να φοιτούν στα Διδασκαλεία μεγαλύτερος αριθμός εκπαιδευτικών και κυρίως εκείνων που προέρχονται από ειδικότητες εκτός ΠΕ70(δάσκαλοι) και ΠΕ60(νηπιαγωγοί) .
• Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών έτσι ώστε να ενισχυθεί έμπρακτα η επιζητούμενη διασύνδεση της μετεκπαίδευσης με τη ζωντανή κοινωνική πραγματικότητα του σχολείου και της σχολικής τάξης.
• Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών να περιλαμβάνει έναν κορμό βασικών μαθημάτων που θα χαρακτηρίζονται από τη διάχυση μαθημάτων γενικής και ειδικής αγωγής και την ύπαρξη ικανού αριθμού επιλεγόμενων μαθημάτων σε κατευθύνσεις ή κύκλους σπουδών έτσι ώστε ο κάθε μετεκπαιδευόμενος να διαμορφώνει το δικό του πρόγραμμα στο πλαίσιο μιας γενικότερης κοινής δομής.
• Θα πρέπει να δίδεται έμφαση στην ανάπτυξη έρευνας-δράσης, μια και έχει μεγαλύτερη αξία η γνώση των τρόπων πρόσβασης στη γνώση κι όχι η κατανάλωση «καθιερωμένων» γνώσεων.
• Ανάθεση στα Διδασκαλία και δυνατότητα υλοποίησης με ειδική χρηματοδότηση, βραχύχρονων προγραμμάτων εξειδικευμένης, θεματικής και στοχευμένης επιμόρφωσης, που θα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των εκπαιδευτικών (ειδική αγωγή, νέες τεχνολογίες, οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης, διαπολιτισμική παιδαγωγική, εκπαίδευση ελληνοπαίδων εξωτερικού με συμμετοχή και εκπαιδευτικών που θα προέρχονται από την ομογένεια, συμβουλευτικής γονέων και ψυχολογικής υποστήριξης μαθητών, εκπαιδευτικών καινοτομιών, έρευνας και μεθοδολογίας).
Συμπερασματικά, τονίζουμε την ανάγκη να επανιδρυθεί και να αποκατασταθεί ο δημόσιος ακαδημαϊκός χαρακτήρας της μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών γιατί πιστεύουμε ότι τα Διδασκαλεία συνιστούν μια σημαντική δομή για τη διαρκή επιμόρφωση και τη διά βίου εκπαίδευση που πρέπει να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά για να επιφέρουμε ουσιαστικές και μακροχρόνιες αλλαγές στην εκπαίδευση, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός σχολείου που θα προωθεί καινοτόμες δράσεις, που θα καλλιεργεί τον κριτικό λόγο και θα αναπτύσσει την παιδαγωγική αυτονομία του εκπαιδευτικού.
• Επανίδρυση των Διδασκαλείων σε κάθε Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής και Δημοτικής Εκπαίδευσης
• Διαμόρφωση διατμηματικής δομής των Διδασκαλείων και ανάπτυξη επιστημονικής συνεργασίας με τις σχολές των ΤΕΕΦΑ, Ξενόγλωσσων τμημάτων, τμημάτων Πληροφορικής, Θεατρικής Αγωγής, Σχολής Καλών Τεχνών κλπ. ώστε να υπάρχει δυνατότητα να φοιτούν στα Διδασκαλεία μεγαλύτερος αριθμός εκπαιδευτικών και κυρίως εκείνων που προέρχονται από ειδικότητες εκτός ΠΕ70(δάσκαλοι) και ΠΕ60(νηπιαγωγοί) .
• Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών έτσι ώστε να ενισχυθεί έμπρακτα η επιζητούμενη διασύνδεση της μετεκπαίδευσης με τη ζωντανή κοινωνική πραγματικότητα του σχολείου και της σχολικής τάξης.
• Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών να περιλαμβάνει έναν κορμό βασικών μαθημάτων που θα χαρακτηρίζονται από τη διάχυση μαθημάτων γενικής και ειδικής αγωγής και την ύπαρξη ικανού αριθμού επιλεγόμενων μαθημάτων σε κατευθύνσεις ή κύκλους σπουδών έτσι ώστε ο κάθε μετεκπαιδευόμενος να διαμορφώνει το δικό του πρόγραμμα στο πλαίσιο μιας γενικότερης κοινής δομής.
• Θα πρέπει να δίδεται έμφαση στην ανάπτυξη έρευνας-δράσης, μια και έχει μεγαλύτερη αξία η γνώση των τρόπων πρόσβασης στη γνώση κι όχι η κατανάλωση «καθιερωμένων» γνώσεων.
• Ανάθεση στα Διδασκαλία και δυνατότητα υλοποίησης με ειδική χρηματοδότηση, βραχύχρονων προγραμμάτων εξειδικευμένης, θεματικής και στοχευμένης επιμόρφωσης, που θα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των εκπαιδευτικών (ειδική αγωγή, νέες τεχνολογίες, οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης, διαπολιτισμική παιδαγωγική, εκπαίδευση ελληνοπαίδων εξωτερικού με συμμετοχή και εκπαιδευτικών που θα προέρχονται από την ομογένεια, συμβουλευτικής γονέων και ψυχολογικής υποστήριξης μαθητών, εκπαιδευτικών καινοτομιών, έρευνας και μεθοδολογίας).
Συμπερασματικά, τονίζουμε την ανάγκη να επανιδρυθεί και να αποκατασταθεί ο δημόσιος ακαδημαϊκός χαρακτήρας της μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών γιατί πιστεύουμε ότι τα Διδασκαλεία συνιστούν μια σημαντική δομή για τη διαρκή επιμόρφωση και τη διά βίου εκπαίδευση που πρέπει να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά για να επιφέρουμε ουσιαστικές και μακροχρόνιες αλλαγές στην εκπαίδευση, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός σχολείου που θα προωθεί καινοτόμες δράσεις, που θα καλλιεργεί τον κριτικό λόγο και θα αναπτύσσει την παιδαγωγική αυτονομία του εκπαιδευτικού.
Δημοκρατική Συνεργασία
Εκπαιδευτικών Π.Ε.
